- Bağlantıyı al
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Dil Bağı, Artikülasyon Bozuklukları ve Konuşma ve Dil Terapisi
Dil bağları anne karnında ortaya ortaya çıkar ve değişen düzeylerde dil, ağız, çene ve diş yapısında anatomik etkilenme ve bununla birlikte dilde hareket azalmasına neden olmaktadır. Dil bağı belirtileri olan ve tedavisi geç yapılan hastalarda, bazı kelimelerin söylenmesine ve bazı harflerin seslerinin oluşturulmasında sorun ortaya çıkabilmeketdir. Dil bağı olan bebeklerde konuşma geriliği değil, seslerin yanlış şekillendirilmesi ortaya çıkabilir ve konuşmanın anlaşılabilirliğinde sorun olabilmektedir.
Dil bağı olan çocuklar, özellikle konuşurken dilin, üst diş gerisi ve damağa değdirilmesinin gerektiği “d, n, l, r, t, z” harflerini söylerken zorlanmaktadırlar. 3 yaşında ve daha büyük, dil bağı nedeniyle dili ağız tabanına yapışık halde olan çocuklarda bu harflerin çıkartılmasındaki zorlanma ailelerin dikkatini çekebilir.
Dil bağı ameliyatı geciktirilen ve dili ağız tabanına bitişik pozisyonda kalan hastalarda dil bağı kesilmesinden sonra konuşma bozukluğu ve bazı kelimelerde zorlanma çok uzun süre devam edebilmektedir. Aslında bu durum "uzun süreli kaslarını kullanması engellenen bir sporcunun, bu engel ortadan kalktıktan sonra kaslarını normal kullanabilmesi için belirli bir süreye ihtiyacı olması" şeklinde düşünülebilir. Bunun yanında dildeki anatomik değişikliklerin bir kısmı kalıcıdır. Örneğin dilin ucu ömür boyu daha kısa ve daha yuvarlak yapıda kalabilir. Dil altı bağı geç kesilen ve ameliyat sonrası konuşma sorunu devam eden çocukların, dil ve konuşma bozuklukları uzmanı tarafından da takip edilmesi ve ailelerin yapılması gereken konuşma terapileri hakkında bilgilendirilmesi uygun olacaktır. Dil bağına bağlı konuşma ve artikülasyon bozukluğu olan hastaları, dil bağı ameliyatından 3 hafta sonra konuşma ve dil terapistlerine yönlendirilmesi uygundur.
Konuşma Terapisi Hakkında
Konuşma terapisi, iletişim problemlerinin ve konuşma bozukluklarının değerlendirilmesi ve tedavisidir. Genellikle konuşma terapistleri olarak adlandırılan konuşma dili patologları (SLP'ler) tarafından gerçekleştirilir.
İletişimi geliştirmek için konuşma terapisi teknikleri kullanılır. Bunlar artikülasyon terapisi, dil müdahale faaliyetleri ve konuşma türüne veya dil bozukluğuna bağlı olarak diğerlerini içerir.
Konuşma terapisi, inme veya beyin hasarı gibi bir yaralanma veya hastalığın neden olduğu yetişkinlerde çocuklukta veya konuşma bozukluklarında gelişen konuşma bozuklukları için gerekli olabilir.
Hangi durumlarda konuşma terapisi gerekir?
Konuşma terapisi ile tedavi edilebilecek çeşitli konuşma ve dil bozuklukları vardır.
Konuşma Bozuklukları
Artikülasyon bozuklukları
Hecelerde ses çıkarmada veya kelimeleri dinleyicilerin söylenenleri anlayamadıkları noktaya yanlış söylemede problemlerdir. Artikülasyon bozukluğu, belirli kelime seslerini düzgün bir şekilde oluşturamamadır. Bu konuşma bozukluğu olan bir çocuk kelime sesleri düşebilir, takas edebilir, deforme edebilir veya ekleyebilir. Bir kelimeyi çarpıtmanın bir örneği, "bu" yerine "thith" demek olabilir. Dil bağları artikülasyon bozukluklarına neden olabilmektedir.
Akıcılık bozuklukları
Akıcılık bozukluğu, konuşmanın akışını, hızını ve ritmini etkiler. Kekemelik ve karmakarışıklık akıcılık bozukluklarıdır. Kekemeliği olan bir kişi bir ses çıkarmakta güçlük çeker ve konuşma engellenmiş veya kesilmiş olabilir veya tüm kelimenin bir kısmını tekrarlayabilir. Dağınıklığı olan bir kişi genellikle çok hızlı konuşur ve kelimeleri birleştirir. Bunlar, konuşma akışının olağan dışı hareketleri, kısmi sözcük tekrarları ("b-b-boy") veya uzamış sesler ve heceler (sssssnake) ile kesildiği kekemelik gibi problemleri içerir.
Rezonans bozuklukları
Rezonans bozukluğu, burun veya ağız boşluklarında düzenli hava akışının tıkanması veya tıkanması ses kalitesinden sorumlu titreşimleri değiştirdiğinde ortaya çıkar. Velofaringeal kapak düzgün kapanmazsa da olabilir. Rezonans bozuklukları sıklıkla yarık damak, nörolojik bozukluklar ve şişmiş bademcikler ile ilişkilidir. Bunlar, dinleyicileri söylenenlerden uzaklaştıran sesin perdesi, sesi veya kalitesi ile ilgili problemlerdir. Bu tür bozukluklar ayrıca konuşurken bir çocuk için ağrı veya rahatsızlığa neden olabilir.
Dil Bozuklukları
Algılama bozuklukları
Algılama bozukluğu olan bir kişi, başkalarının söylediklerini anlama ve işleme konusunda sorun yaşar. Bu, bir kişi konuşurken ilgisiz görünmenize, yönergeleri takip etmekte sorun yaşamanıza veya sınırlı bir kelime dağarcığınızın olmasına neden olabilir. Diğer dil bozuklukları, otizm, işitme kaybı ve kafa travması, alıcı bir dil bozukluğuna yol açabilir.
İfade ya da anlatım bozuklukları
Bu durum bilgi aktarma veya ifade etme güçlüğüdür. Anlatım bir bozukluğunuz varsa, yanlış fiil zamanını kullanmak gibi doğru cümleler oluşturmakta sorun yaşayabilirsiniz. Down sendromu ve işitme kaybı gibi gelişimsel bozukluklarla ilişkilidir. Ayrıca kafa travması veya tıbbi bir durumdan da kaynaklanabilir.
Bilişsel iletişim bozuklukları
Düşünme yeteneğinizi kontrol eden beynin bir yaralanmasından dolayı iletişim zorluğu, bilişsel iletişim bozukluğu olarak adlandırılır. Bellek sorunları, problem çözme ve konuşma veya dinleme güçlüğü ile sonuçlanabilir. Anormal beyin gelişimi, belirli nörolojik durumlar, beyin hasarı veya inme gibi biyolojik problemlerden kaynaklanabilir.
Bunların dışında aşağıdaki durumlarda da konuşma ve dil terapisi gerekebilmektedir.
Afazi
Bu, bir kişinin başkalarını konuşma ve anlama yeteneğini etkileyen kazanılmış bir iletişim bozukluğudur. Aynı zamanda bir kişinin okuma ve yazma yeteneğini de etkiler. İnme afazinin en yaygın nedenidir, ancak diğer beyin bozuklukları da buna neden olabilir.
Dizartri
Bu durum, konuşma için kullanılan kasların zayıflığı veya kontrol edilememesi nedeniyle yavaş veya bulanık konuşma ile karakterizedir. En sık, sinir sistemi bozuklukları ve yüz felci veya boğaz ve dil zayıflığına neden olan, multipl skleroz (MS), amyotrofik lateral skleroz (ALS) ve inme gibi durumlardan kaynaklanır.
Neden Bazı Çocukların Dil-Konuşma Terapisine İhtiyacı Var?
Çocuklar aşağıdakiler dahil birçok nedenden dolayı konuşma dili terapisine ihtiyaç duyabilir:
- işitme bozuklukları
- bilişsel (entelektüel, düşünme) veya diğer gelişimsel gecikmeler
- zayıf oral kaslar
- kronik ses kısıklığı
- yarık dudak veya yarık damak
- otizm
- motor planlama problemleri
- artikülasyon problemleri
- akıcılık bozuklukları
- solunum problemleri (solunum bozuklukları)
- beslenme ve yutma bozuklukları
- travmatik beyin hasarı
Terapi en kısa zamanda başlamalıdır. Tedaviye erken başlayan (5 yaşından önce) çocuklar, daha sonra başlayanlardan daha iyi sonuçlara sahip olma eğilimindedir.
Bu, daha büyük çocukların tedavide iyi yapmayacağı anlamına gelmez. Bununla birlikte, ilerlemeleri daha yavaş olabilir, çünkü değiştirilmesi gereken kalıpları öğrenmişlerdir.
Konuşma Terapisi Sırasında Neler Yapılır?
Konuşma terapisi genellikle bir SLP' nin iletişim bozukluğunun türünü ve bunu tedavi etmenin en iyi yolunu belirleyecek bir değerlendirmesi ile başlar.
Çocuklar için konuşma terapisi
Çocuğunuz için konuşma terapisi, konuşma bozukluğuna bağlı olarak bir sınıfta veya küçük bir grupta veya bire bir yapılabilir. Konuşma terapisi egzersizleri ve aktiviteleri çocuğunuzun bozukluğuna, yaşına ve ihtiyaçlarına bağlı olarak değişir. Çocuklar için konuşma terapisi sırasında, SLP şunları yapabilir:
- dil gelişimini teşvik etmek için konuşma ve oyun oynama ve kitapları, resimleri dil müdahalesinin bir parçası olarak kullanma
- çocuğa belirli seslerin nasıl yapıldığını öğretmek için yaşa uygun oyun sırasında bir çocuğun doğru seslerini ve hecelerini modellemek
- evde konuşma terapisinin nasıl yapılacağı konusunda çocuk ve ebeveyn veya bakıcı için stratejiler ve ödevler sağlamak
Yetişkinler için konuşma terapisi
Yetişkinler için konuşma terapisi de ihtiyaçlarınızı ve en iyi tedaviyi belirlemek için değerlendirme ile başlar. Yetişkinler için konuşma terapisi egzersizleri, konuşma, dil ve bilişsel iletişimde size yardımcı olabilir.
Terapi ayrıca Parkinson hastalığı veya oral kanser gibi bir yaralanma veya tıbbi durum yutma güçlüklerine neden olduysa yutma fonksiyonunun yeniden eğitilmesini içerebilir.
Egzersizler şunları içerebilir:
- problem çözme, bellek ve organizasyon ve bilişsel iletişimi geliştirmeye yönelik diğer faaliyetler
- sosyal iletişimi geliştirmek için konuşma taktikleri
- rezonans için nefes egzersizleri
- oral kasları güçlendirmek için egzersizler
- Evde konuşma terapisi egzersizlerini denemek istiyorsanız, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok kaynak vardır:
- konuşma terapisi uygulamaları
- flip kartlar ve flash kartlar gibi dil geliştirme oyunları ve oyuncakları
- çalışma kitapları
Ne kadar süre konuşma terapisine ihtiyacınız var?
Bir kişinin konuşma terapisine ihtiyaç duyduğu süre, aşağıdakileri içeren birkaç faktöre bağlıdır:
- yaşları
- konuşma bozukluğunun tipi ve şiddeti
- tedavi sıklığı
- altta yatan tıbbi durum
- altta yatan bir tıbbi durumun tedavisi
- Bazı konuşma bozuklukları çocuklukta başlar ve yaşla birlikte düzelir, diğerleri yetişkinliğe devam eder ve uzun süreli tedavi ve bakım gerektirir.
İnme veya başka bir tıbbi durumun neden olduğu bir iletişim bozukluğu, tedavide olduğu gibi ve durum iyileştikçe iyileşebilir.
Konuşma ve Dil Terapisti Ne Yapar?
Konuşma dili terapisinde bir SLP, sorunların üstesinden gelmek için bir çocukla bire bir, küçük bir grupta veya sınıfta çalışır.
Terapistler aşağıdakileri içeren çeşitli stratejiler kullanır:
Dil müdahale faaliyetleri: SLP, dil gelişimini teşvik etmek için çocuklarla oynayarak ve konuşarak, resimler, kitaplar, nesneler veya devam eden olaylar kullanarak etkileşime girecektir. Terapist, doğru kelimeleri ve dilbilgisini modelleyebilir ve dil becerilerini geliştirmek için tekrar alıştırmaları kullanabilir.
Artikülasyon terapisi: Artikülasyon veya ses üretimi, alıştırmalar, terapist modelinin, genellikle oyun etkinlikleri sırasında bir çocuk için kelimeler ve cümlelerdeki doğru sesleri ve heceleri düzeltmesini içerir. Oyun seviyesi yaşa uygundur ve çocuğun özel ihtiyaçları ile ilgilidir. SLP çocuğa "r" sesi gibi belirli seslerin nasıl yapılacağını ve belirli sesler yapmak için dilin nasıl hareket ettirileceğini gösterecektir.
Oral motor / beslenme ve yutma tedavisi: SLP, ağız kaslarını yemek, içmek ve yutmak için güçlendirmek için yüz masajı ve çeşitli dil, dudak ve çene egzersizleri dahil olmak üzere çeşitli oral egzersizler kullanabilir. SLP ayrıca, çocuğun yemek yutma ve yutma sırasında sözlü farkındalığını artırmak için farklı gıda dokuları ve sıcaklıkları getirebilir.
Konuşma terapisi ne kadar başarılı?
Konuşma terapisinin başarı oranı, tedavi edilen bozukluk ve yaş grupları arasında değişir. Konuşma terapisine başladığınızda sonuç üzerinde de bir etkisi olabilir.
Küçük çocuklar için konuşma terapisi, erken başlandığında ve evde bir ebeveyn veya bakıcının katılımıyla uygulandığında daha başarılı olmaktadır. Konuşma terapisi, çocuklarda ve yetişkinlerde çok çeşitli konuşma ve dil gecikmelerini ve bozukluklarını tedavi edebilir. Erken müdahale ile konuşma terapisi iletişimi geliştirebilir ve kendine güveni artırabilir.
Ebeveynler Nasıl Yardımcı Olabilir?
Ebeveynler, çocuğun konuşma veya dil terapisindeki ilerlemesinin başarısının anahtarıdır. Programı en hızlı ve en uzun süreli bitiren çocuklar, ebeveynleri dahil olanlardır.
Terapiste ne yapabileceğinizi sorun. Örneğin, çocuğunuza SLP'nin önerdiği ev içi aktiviteleri yapmasında yardımcı olabilirsiniz. Bu, sürekli ilerleme ve yeni becerilerin taşınmasını sağlar.
Bir konuşma veya dil bozukluğunun üstesinden gelmek zaman ve çaba gerektirebilir. Bu nedenle tüm aile üyelerinin çocukla sabırlı ve anlayışlı olması önemlidir.
Kaynak linkler >>
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)
Muayenehane (Private Office):
Adres (Address): İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü (Dilek Patisserie Building), Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbul
Randevu Tel (Appointment Phone): 0212 561 00 52
E-mail: muratenoz@gmail.com
Cep tel (Mobile phone): (+90) 533 6550199
Fax: (+90) 212 542 74 47
Yorumlar
Yorum Gönder